De beginjaren: MTV
Kweekvijver
MTV als productiehuis
MTV wordt MTNL
Op de kaart

MTNL stopte per 1 januari 2013, na de forse bezuinigingen van het kabinet Rutte I op zowel de publieke omroep als diversiteitsbeleid. De missie werd ondergebracht bij AT5 en zeven MTNL-makers gingen daar aan de slag.

Donderdag 29 november 2012 namen de laatste 25 medewerkers afscheid in het gebouw aan de George Westinghousestraat in Amsterdam. Directeur/hoofdredacteur Jos Campman, wethouder Carolien Gehrels en voorzitter Yasemin Tumer bedankten iedereen voor inzet en betrokkenheid.

Aan de opheffing ging een periode vooraf waarin MTNL zich nadrukkelijk op de kaart zette en tegelijkertijd op zoek ging naar een nieuwe toekomst. De weerslag daarvan is elders op deze site te vinden in de jaarverslagen 2010, 2011 en 2012.  

De beginjaren: MTV

Migrantentelevisie Amsterdam (MTV) werd in 1984 opgericht door Stad Radio Amsterdam met subsidie van het toenmalige ministerie van Welzijn Volksgezondheid en Cultuur. Gerard Reteig werd aangetrokken als eindredacteur van de uitzendingen.Totdat de Amerikaanse muziekzender Music Television (MTV) ging uitzenden in Nederland, was het letterwoord MTV exclusief de naam van Amsterdamse Migranten Televisie via het Salto-kanaal.
Van 1984 tot 1987 maakte een gepassioneerde groep vrijwilligers televisie voor wat toen nog migranten heetten. Surinamers, Turken, Chilenen, Antillianen, Italianen Koerden, Marokkanen, Molukkers, Joegoslaven, en een enkele Hollander. Ze namen allemaal hun geschiedenis mee, hun maatschappijvisie en vooral een enorme drive om van zich te laten horen. Politiek en maatschappelijk waren het roerige tijden. De aanwezigheid van migranten stond steeds meer ter discussie. De eerste spanningen in de wijken dienden zich aan. MTV volgde die ontwikkelingen op de voet.

Kweekvijver

Intussen was de Migranten Media Opleiding van start gegaan, als onderdeel van MTV. Ervaren televisiemakers en docenten van het instituut Santbergen werden aangetrokken. De MMO was een 2-jarige opleiding waarin de studenten alle aspecten van het televisievak leerden. Met als output een hele generatie programmamakers, presentatoren, cameramensen en geluidsmensen. Enkele bekende namen: Prem Radhakishun (NPS), Guilly Koster (VPRO), Ivette Forster ( VPRO), Gerrie Eickhoff (NOS) en Leandro Bistolfi (cameraman Rik Felderhof). Enkele mensen van het eerste uur ontwikkelden zich tot bepalende programmamakers en later eindredacteuren: Jessica Dikmoet, Abdou Faher, Jimmy Moerlie, Geeske Hendriksen en Seref Acer.
De voortgaande verkleuring van wijken en de daarbij optredende spanningen, de problematiek van zwarte en witte scholen en veranderende jongerencultuur waren belangrijke kwesties. Er was veel te doen rondom HIV en AIDS, de fenomenen positieve discriminatie en voorkeursbeleid werden geïntroduceerd en de discussie daar omheen werd in alle hevigheid gevoerd.

Waardering van de programmering bleek uit reacties van kijkers. Maar ook gevestigde instellingen als de gemeente, de politie en de GG GD die de migrantenpopulatie wilden bereiken, dienden zich steeds meer aan. Omroepen maakten vaker gebruik van het unieke netwerk.
MTV bouwde een bestand op van professionele makers op. Noraly Beyer (oud-journalist en presentator NOS), Felix de Rooy (regisseur, kunstenaar), Ahmed Aboutaleb (verslaggever/presentator, nu burgemeester van Rotterdam), Mehmet Ali Cakir (VPRO), Keltoum El Bagdadi (werkzaam in Hilversum), Samira Bouchibti (vroeger programmamaker, later 2e Kamerlid), Wim Scheepens (VPRO), Iwris Kelly (NOS, NCRV, TROS) hebben banden met MTV en later met MTNL.

MTV als productiehuis

Vanaf 1990 groeiden de ambities van MTV sterk. De subsidiegelden waren niet voldoende om de ambitie waar te maken. Met het maken van producties voor derden werd extra geld verdiend. Het bleef van jaar tot jaar moeilijk de eindjes aan elkaar te knopen. Van alle medewerkers werd jaar in jaar uit het uiterste gevergd aan inzet en creativiteit.
Van 1996 tot 2000 werden door MTV een vijftiental talkshows, magazines en documentaires geproduceerd voor de landelijke Hindoe omroep OHM. Daaronder De Inkt van de Veda’s uit 1998, een driedelige documentaire waarin Anil Ramdas in India op zoek ging naar de herkomst en betekenis van deze heilige boeken van de Hindoes en de wijze waarop deze zijn overgeleverd.

MTV wordt MTNL

In 2001 vatte Staatssecretaris Rik van de Ploeg het plan op om naar analogie van MTV Amsterdam ook in de andere 3 grote steden diversiteit in de media te brengen. Migranten Televisie Amsterdam (MTV) werd Multiculturele Televisie Nederland (MTNL) en koos de regionale zenders RTV Rijnmond, RTV West en RTV Utrecht als productie- en uitzendpartners in de andere 3 steden. Gerard Reteig werd benoemd tot hoofdredacteur/algemeen directeur om de klus te klaren.
In 2005 werden de uitzendingen gericht op specifieke doelgroepen verlaten. Alle uitzendingen werden multicultureel en Nederlands werd de lingua franca. Turks, Marokkaans en Papiamento werden voortaan alleen instrumenteel ingezet. De nieuwe doelgroep werd de multiculturele samenleving, inclusief de autochtone Nederlander. Er kwamen nieuwe formats: Het Magazine, MTNL in de Stad, het jongerenprogramma BRUJA! en het opiniërend discussieprogramma Boter, Kaas en Eieren.
In januari 2007 gaf oprichter en hoofdredacteur Gerard Reteig het stokje over aan Bart Römer. Boter Kaas en Eieren werd de Tafel van Babel en Het Magazine werd De MIX, BRUJA & Co! en MTNL in de Stad bleven gehandhaafd. Er werd een overeenkomst gesloten met Uitzending Gemist van de publieke omroep, voor streaming van de programma’s, waardoor het bereik van de programma’s verder werd vergroot.

Op de kaart

In november 2009 vertrok Bart Romer bij MTNL om Netmanager van Nederland 2 te worden. Per 15 januari 2010 werd Jos Campman benoemd tot hoofdredacteur/directeur van MTNL. Hij bouwde aan een geheel nieuwe programmering, die MTNL opnieuw op de kaart zette en met het oog op de onzekere toekomst klaar maakte als serieuze onderhandelingspartner. Bekende programma’s waren de landelijke talkshow Z.O.Z. met Anil Ramdas, stadsmagazine FullColor met edities voor Amsterdam, Rotterdam en Utrecht alsmede het urban-music programma HotSpot. Voor AT5 – dat dagelijks MTNL-programma’s ging uitzenden – werd zomermagazine De Zwoele Stad gemaakt. (Zie verder de jaarverslagen)